Açık artırmalarda satılan değerli eserler karşılığında alıcılar “fiziksel bir varlığa” yani eserin kendisine kavuşurlar. Peki açık artırmayı internet üzerinden yapsak ve tablolar da dijital olsa? Başka biri bu tabloları, sesleri, dosyaları kopyalayıp başka bir yerde satamaz mı? Daha da önemlisi insanlar, her şeyin kopyalandığı internet ortamındaki bir varlığa para harcayacak kadar delirdiler mi? Tüm bunları sağlayan NFT…
Açık artırmalarda satılan değerli eserler karşılığında alıcılar “fiziksel bir varlığa” yani eserin kendisine kavuşurlar. Peki açık artırmayı internet üzerinden yapsak ve tablolar da dijital olsa? Başka biri bu tabloları, sesleri, dosyaları kopyalayıp başka bir yerde satamaz mı? Daha da önemlisi insanlar, her şeyin kopyalandığı internet ortamındaki bir varlığa para harcayacak kadar delirdiler mi? Tüm bunları sağlayan NFT nedir?
Delirmediler, çünkü NFT var. Kripto paraların da temelinde bulunan blokzincir (blockchain) teknolojisi sayesinde dijital bir varlık -tıpkı gerçek hayattaki gibi- korunabiliyor. Söz konusu varlık, sadece sahibine ait olacak şekilde şifreleniyor.
Açılımı “Non-Fungible Token” şeklinde olan NFT’nin resmi bir Türkçe karşılığı yok, ancak biz “değişimi mümkün olmayan para” şeklinde çevirebiliriz. Ancak buradaki ‘para’ kelimesi, insanlar için değerli olan herhangi bir varlık olabilir. Bir sanat eseri, bir tweet, bir video, okuğunuz bu satırların yer aldığı internet sayfası, içerisindeki görseller, yaptığınız yorumlar, Instagram’da attığınız son hikaye… Uygun şartlar sağlandığınada dijital ortamdaki her şey bir NFT olabilir.
NFT’ler, gerçek dünyadaki koleksiyon değeri taşıyan parçaların dijital dünyadaki yansımaları olarak da tanımlanıyor. Bu konuda en popüler örneklerden birisi de 90’lı yıllarda popüler olan futbolcu kartları. Bugün yine futbolcu kartları popüler olsa, muhtemelen Christiano Ronaldo’nun ya da Mesut Özil’in kartı paketlerden daha nadir çıkar, bu sayede daha değerli olurdu. NFT’leri bu kartların kopyalanamayan dijital bir versiyonu olarak düşünebiliriz.
Diğer taraftan NFT’lerin zaten bir süredir dijital sanat dünyasında kullanıldığını da görüyoruz. Karikatüristlerin telif krizlerine kökten bir çözüm getirecek bu teknolojik yaklaşım, geçtiğimiz günlerde Uykusuz dergisi tarafından da kabul görmüştü.
Günümüzde pek çok NFT, Ethereum blokzincirinin bir parçasıdır. Diğer kripto paraları geliştirenler de aynı ağ üzerinde kendi NFT’lerini inşa edebilirler. Ancak NFT’ler, Ethereum örneğinde olduğu gibi kripto paradan farklıdır. Farklı bilgilerin işlenmesi ve şifrelenmesi gerekir. Kripto paralar madencilik yöntemleri ile üretilebilir, ancak NFT’ler üretilemez ya da değiştirilemez.
